Kies je voor eenbaksimkeren in warmbouw? Dan kies je voor eenvoud én verantwoordelijkheid. Bij het overwinteren van je bijenvolk in één bak speelt de bodem een cruciale rol. De bodem doet meer dan alleen de kast ondersteunen: hij zorgt voor voldoende ventilatie, een goede toegankelijkheid en biedt ruimte aan de vliegbijen die zich onderin ophouden. Deze vliegbijen functioneren als een levende kachel en dragen bij aan het warm houden van de bijenkast.
Verhoogde bodems en warmbouwbodems voor spaarkasten zijn nauwelijks kant-en-klaar verkrijgbaar. Voor imkers die hun kast willen afstemmen op specifieke lokale omstandigheden en persoonlijke voorkeuren, is zelfbouw vaak niet alleen de beste, maar soms ook de enige oplossing.
In deze blog neem ik je stap voor stap mee om zelf eenvoudig een verhoogde bodem te maken. Inclusief een praktische bouwstop en een varroalade. Geen ingewikkelde constructies, maar een slimme en effectieve oplossing die naadloos aansluit bij de warmbouwfilosofie en het praktische Brabantse boerenverstand. Uiteraard is er ruimte voor je eigen aanpassingen, want elke bijenstand is uniek. Heb jij vliegbijen die graag onderin blijven hangen? Dan zou deze bodem zomaar dé oplossing kunnen zijn die ze nodig hebben.
1. De verhoogde bodem in warmbouw
Ik werk met vurenhout in standaard kopmaten. De hoeken worden stevig verbonden door te schroeven en te verlijmen. Om het hout niet te laten splijten en een nette afwerking te garanderen, raad ik aan om schroefgaten voor te boren en te soevereinen. Voor overige verbindingen is lijmen in combinatie met nagelen doorgaans voldoende. Zelf maak ik gebruik van een eenvoudige pneumatische schiethamer. De bodem is voorzien van vier deuvels met een diameter van 8 mm, waarop de bouwstop geplaatst wordt. De vliegopening is afgestemd op een vliegspleetverkleiner van 18 x 18 mm. Gebruik je een in de handel verkrijgbare vliegspleetverkleiner, pas de opening hier dan op aan. Dit kan door pos. nr. 8 aan te passen. Het is sowieso verstandig om de exacte hoogte van dit onderdeel pas te zagen nadat de gaasbodem gemonteerd is. Standaardmaten kunnen soms iets afwijken, en een kleine aanpassing voorkomt onvoorziene problemen. Door even goed te meten, bespaar je jezelf een hoop gedoe. Detailtekeningen van pos. nrs. 1, 3, 5 en 7 vind je hieronder. Om optimale duurzaamheid te verzekeren, is het belangrijk om het hout zorgvuldig af te werken. Behandel het materiaal met een weerbestendige lak of beits. Zelf gebruik ik Propoleum, een bijenvriendelijk product dat hout beschermt tegen vocht, schimmel en andere weersinvloeden. Dit verlengt de levensduur aanzienlijk. Je hoeft alleen de buitenzijde te behandelen, de binnenzijde wordt door de bijtjes zelf verzorgd. Let erop dat je de randen en verbindingen goed meeneemt tijdens de behandeling, zodat water niet in de naden kan dringen. Naast functionele voordelen zorgt Propoleum ook voor een nette, verzorgde uitstraling die naadloos past bij de omgeving. Met deze aanpak ben je verzekerd van een duurzaam en professioneel resultaat.
2. Het zagen van de onderdelen
Hieronder vind je de materiaallijst met de belangrijkste afmetingen. In de kolom ‘zagen’ staan de zaagmaten vermeld. Naast vurenhout heb je ook een stuk watervast multiplex nodig, bij voorkeur gemaakt van okoumé, een stuk varroagaas en 4 deuvels van 8 x 40 mm. Werk nauwkeurig en zorgvuldig voor het beste resultaat.
Daarnaast is het essentieel om met het juiste gereedschap te werken. Zorg dat je een scherpe zaag, een boormachine met de juiste boor afgestemd op de schroefmaat, en schuurpapier bij de hand hebt om alle randen netjes af te werken. Kwalitatief goed gereedschap maakt niet alleen je werk preciezer, maar bespaart ook tijd en moeite gedurende het proces. Het kan het verschil maken tussen een matig en een perfect eindresultaat.
3. De overige bewerkingen
Hieronder beschrijf ik de onderdelen die, naast het afkorten en zagen, nog extra bewerkingen vereisen. Zoals eerder vermeld: zaag positie 7 op breedte nadat je de bodem hebt gemonteerd. Dit zorgt ervoor dat je de vliegopening van 18 mm kunt garanderen. Gebruik je andere vliegspleetverkleiners dan 18 x 18 mm? Stem dan positie 7 hierop af. Voor positie 3 heb ik een eenvoudig zaagmalletje gemaakt. Hiermee krijg ik altijd een consistent resultaat. De gaasopening in positie 5 maak ik met een bovenfrees uit een stuk okoumé. Je kunt dit ook met een decoupeerzaag doen, maar dan wordt het gaas tegen de onderzijde geplaatst. Dit is minder mooi, al zal niemand dat zien. Ik bevestig het gaas zelf met dunne latjes, houtlijm en krammen, maar montagekit is ook een prima optie. Omdat deze bodem uit één stuk wordt gemaakt, krijgt de kast extra stevigheid. Ingewikkelde hoekverbindingen, zoals box joints, zijn hierdoor niet nodig. Dit maakt het werk aanzienlijk eenvoudiger.
4. Het samenstellen
Schuur de onderdelen voordat je gaat samenstellen, u kun je nog goed overal bij en krijg je een mooi resultaat. Gebruik een schoon vlak werkblad bij voorkeur voorzien van lijsten met een zuivere haakse hoek. Een goede watervast lijm voor exterieur gebruik is onontbeerlijk. gebruik dus altijd houtlijm met de kwalificatie D4. Die is niet zomaar bij een houtmarkt verkrijgbaar, op internet kun je deze wel vinden. Verwijder lijmresten met een vochtige doek.
Bestudeer de samenstellingstekening bovenaan goed en probeer de functie van elk onderdeel te begrijpen, niets zit er zomaar. Maak de onderdelen inclusief het gaas en de deuvels. Het is veel lastiger om die later net zo nauwkeurig aan te brengen. Controleer voordat je de gaasbodem plaatst de overhoekse maten van de kast. Als beide gelijk zijn en je hebt nauwkeurig gezaagd kun je met een gerust hart de bodem vastzetten.
Zorg voor een goede afwerking nadat het gehele object is samengesteld. Schuur nogmaals alle oppervlakken licht op om eventuele oneffenheden of lijmresten te verwijderen. Denk ook aan het beschermen van het hout tegen invloeden van buitenaf. Kies voor een geschikte afwerkingslaag, zoals een lak, beits of olie, afhankelijk van de gewenste uitstraling en gebruiksomstandigheden. Een goede afwerking zorgt niet alleen voor een mooi uiterlijk, maar verlengt ook de levensduur van het object aanzienlijk.
5. Wat nog meer?
Om de verhoogde bodem in warmbouw compleet te maken, moeten er nog een bouwstop, een vliegspleetverkleiner en een varroalade worden gemaakt. De functie van de vliegspleetverkleiner en de varroalade is bij de meeste imkers wel bekend. De bouwstop voorkomt dat de bijen raat bouwen aan de onderkant van de raampjes. Daarom worden de stroken dwars op de ramen geplaatst. Bij warmbouw betekent dit dat ze van de voor- naar de achterwand lopen. De adviezen voor het maken en samenstellen van deze onderdelen zijn hetzelfde als die voor de verhoogde bodem.
Voor de vliegspleetverkleiner gebruik ik altijd een vliegspleethoogte van 8 mm. Omdat elke imker hierin zijn eigen voorkeur heeft, heb ik hieronder geen vaste maat opgenomen.
De bouwstop kan eenvoudig in een honingkamer worden gelegd om de stroken gelijkmatig te verdelen. Zelf gebruik ik altijd een losse strook als afstandhouder tussen twee stroken die ik vastzet.
Twee latjes van 6 mm dik op de varroalade voldoen ook. Hiervoor hoef je geen lat in te zagen, als je niet over het juiste gereedschap beschikt. Je kunt in dat geval de Hobbycolor Pos 5 op een formaat van 395 x 403 mm zagen.
Reactie plaatsen
Reacties