Een zesraams kastje is een essentieel hulpmiddel bij het opstarten en begeleiden van jonge bijenvolken. Door het compacte formaat is het perfect om kleine gemeenschappen te laten groeien en zich te ontwikkelen tot sterke, gezonde volken. Wanneer je een voldoende aantal moerloze bijen hebt verzameld, kun je een gekochte koningin introduceren met behulp van een inloopkooitje. Dit stelt de bijen in staat om geleidelijk aan de nieuwe koningin te wennen en haar volledig te accepteren als het nieuwe middelpunt van het volk.
Een slimme aanpak is om een bevruchte koningin uit een kielerkastje met broed eerst over te zetten in een zesramer. Dit biedt niet alleen meer ruimte voor haar om haar legactiviteit te stimuleren, maar helpt ook het volk zich stabieler te ontwikkelen. Het zesraams kastje fungeert als de ideale tussenstap: groot genoeg om groei te bevorderen, maar compact genoeg om de koningin gemakkelijk te monitoren en te begeleiden.
Daarnaast is het zesraams kastje bijzonder geschikt voor het creëren van kunstzwermen. Door een deel van een bestaand volk – inclusief broed en werkbijen – over te plaatsen in een zesramer, kun je een nieuwe zwerm vormen die zich zelfstandig kan ontwikkelen. Dit is een efficiënte en gecontroleerde manier om bijenvolken te splitsen en je bijenstand uit te breiden, zonder afhankelijk te zijn van natuurlijke zwermprocessen. Bovendien draagt deze aanpak bij aan het voorkomen van ongewenste natuurlijke zwermen, betere bestuiving en een hogere honingopbrengst.
Het zesraams kastje wordt dan ook vaak gezien als een onmisbaar instrument in de praktijk van de imker. Het biedt de nodige flexibiliteit bij het opkweken van nieuwe volken, het introduceren van koninginnen en het versterken van zwakkere gemeenschappen. Daarnaast stelt het de imker in staat om overzichtelijk te werken en snel in te grijpen wanneer nodig, wat zowel de bijenstand als de honingproductie ten goede komt.
Dit kastje is gemaakt van vurenhout en watervast hechthout, bij voorkeur okumé. Het is essentieel om hechthout te gebruiken dat bestand is tegen vocht. Voor extra duurzaamheid is het aan te raden om de randen zorgvuldig te sealen. Dit kan eenvoudig met een randsealer die verkrijgbaar is in de handel, maar mijn persoonlijke voorkeur gaat uit naar het afwerken van de open plaatkanten met lijsten van ajous- of red cedar-hout. Alle onderdelen worden verlijmd en vervolgens genageld of geschroefd. Zelf gebruik ik een eenvoudige schiethamer, maar als je ervoor kiest om te schroeven, is het verstandig om eerst voor te boren. Dit voorkomt splijten en maakt het werken een stuk eenvoudiger, omdat je anders vaak handen tekortkomt. Naast het sealen van de randen is de afwerking van het kastje van groot belang. Kies voor een hoogwaardige lak of beits die geschikt is voor buitengebruik. Zo’n beschermlaag verlengt niet alleen de levensduur van het kastje, maar behoudt ook de natuurlijke uitstraling van het hechthout. Mijn aanbeveling is om propoleum te gebruiken, een milieuvriendelijk product op basis van propolis en alcohol. Bij het gebruik van propoleum hoef je alleen de buitenkant af te werken, omdat bijen zelf de binnenzijde voorzien van een beschermend laagje propolis.
Wat heb je nodig?
- Okumé 9 en 18 mm
- Vuren kopmaat 28 x 60, a8 x 93, 18 x 44, 18 x 27, 18 x 18
- Een stuk varroa gaas (150 x 355)
- Hobby color wit 3 mm
- Een stuk vijver folie ( 350 x 550)
- 2 6-raams afstand repen (evt. geknipt uit een 11 raams spaarkast reep)
- Watervaste houtlijm D4 voor exterieur gebruik
- Schroeven of schietnagels in verschillende afmetingen
De overzichts tekening
Voordat je aan de slag gaat, is het essentieel om de functie van elk onderdeel goed te begrijpen. Dit helpt om teleurstellingen achteraf te vermijden. Alle maten zijn afgestemd op spaarkastramen, en de afstandreep kun je eenvoudig knippen uit een 11-raams spaarkastreep. Wil je een randsealer gebruiken? Breng deze dan pas aan nadat je de onderdelen hebt verlijmd en gemonteerd. Let op: een randsealer is niet nodig op verlijmde oppervlakken. Ga je aflatten? Zorg er dan voor dat je de latjes vooraf aanbrengt, maar alleen op randen die open blijven. Neem daarom de tekening zorgvuldig door voordat je begint.
Controleer daarnaast altijd eerst de kwaliteit van de basismaterialen. Zorg ervoor dat deze in perfecte staat zijn en let op beschadigingen, scheuren, noesten of andere afwijkingen die het eindresultaat kunnen beïnvloeden. Door alles vooraf goed te inspecteren, voorkom je onverwachte problemen tijdens het proces en werk je aan een sterke, duurzame constructie. Zorg er ook voor dat je alle benodigde gereedschappen en materialen binnen handbereik hebt, zodat je tijdens het werk niet wordt vertraagd door ontbrekende items.
Met deze tekeningen kun je eenvoudig kasten maken in elke gewenste maat. Pas simpelweg de zaagmaat van 210 aan naar de gewenste breedte. Vergeet daarbij niet het dak, de dekplaat en de varroalade hierop aan te passen. Zo creëer je met gemak ook een 3-raams of 8-raams kast.
De materiaalstaat
In de onderstaande tabel vind je alle items die je nodig hebt om de kast samen te stellen. Voor sommige onderdelen zijn extra tekeningen vereist om deze vooraf volledig te kunnen bewerken. Deze tekeningen vind je in de volgende paragraaf. Als je de open randen van het okumé wilt aflijsten met een latje, dan moet je de zaagmaat hierop aanpassen. Bij Pos. nr. 4 kun je overwegen om deze aan de onderzijde af te lijsten met een latje van minimaal 12 mm breed. Hierna breng je de vliegopening aan. Let op: de totale lengtemaat van een spaarkast is normaal gesproken 473 mm, maar bij deze kast is dit 469 mm. Dit verschil komt doordat ik heb gekozen voor een standaard kopmaat van Pos. nr. 2 met 28 mm in plaats van 30 mm. Werk zorgvuldig en gebruik scherp gereedschap om nauwkeurig te zagen. Een nette afwerking zorgt voor een prachtig eindresultaat!
De detail tekeningen
Hieronder vind je de detailtekeningen van onderdelen die, naast het zagen, extra bewerkingen vereisen.
- Positie 2: Dit onderdeel is voorzien van een afschuining van 10 graden. Deze schuinheid voorkomt dat regenwater langs de kastwand sijpelt en biedt tegelijkertijd extra grip bij het verplaatsen van de kast.
- Positie 5 (de bodem): De bodem is gemaakt uit één stuk hechthout voor maximale diagonale stevigheid. Het varroagaas bevestig je eenvoudig met krammen of met latjes die je verlijmt en vastnagelt. Wil je de bodem verwijderbaar maken, bijvoorbeeld voor schoonmaakgemak? Combineer dan posities 3, 5 en 6 tot een subsamenstelling door deze te verlijmen en vast te schroeven of te nagelen. Hierna kun je de bodem zonder lijm in de kast vastschroeven. Pas de breedtemaat iets aan om een perfecte pasvorm te garanderen; controleer dit door pos. 5 (de bodemplaat) vooraf te testen.
Voordat je begint met het monteren van de kast, schuur alle onderdelen zorgvuldig. Boor alle schroefgaten voor en verzink ze om splijten te voorkomen. Houd een emmer water en een doek binnen handbereik om overtollige lijm direct te verwijderen. Met deze nauwgezette werkwijze zorg je voor een strak afgewerkte en duurzame kast.
Wat heb je nog meer nodig?
Het moment is bijna daar: je kunt binnenkort een jong bijenvolk in de kast onderbrengen. Er zijn nog een paar laatste stappen die je moet afronden, zoals het maken van een dak, een dekplaat en een varroalade. Voor het dak gebruik je de onderdelen genummerd van 1 t/m 4 hieronder. Onderdeel 4 hoeft niet verlijmd te worden, maar wordt slechts met enkele schroeven vastgezet. Dit maakt het mogelijk om de hoogte later aan te passen, bijvoorbeeld om ruimte te maken voor een voerbak. Als dakbedekking raad ik aan een stuk vijverfolie te gebruiken, dat je rondom stevig vast niet, zie detail dakbedekking.
Voor de varroalade kun je met een watervaste stift lijnen om de 4 centimeter aanbrengen. Deze lijnen helpen je eenvoudig en nauwkeurig het aantal varroamijten te tellen.
Reactie plaatsen
Reacties