Met veel geduld het beste resultaat
Als imker zie ik mijn bijen niet alleen als bestuivers, maar als kleine bondgenoten in de tuin. Ze zorgen voor leven, voor bloei, en voor een ecosysteem dat klopt. Maar de laatste jaren is er een nieuwe vijand opgedoken: de Aziatische hoornaar. Deze invasieve soort vormt een directe bedreiging voor honingbijen, maar ook voor de biodiversiteit in onze natuur. Vooral in het najaar wanneer de secundaire nesten opduiken gaan deze hoornaars massaal op jacht. Ik ben dus een missie gestart. Het opsporen van de Aziatische hoornaarnesten in de omgeving van Casteren voordat het probleem echt uit de hand loopt.
De speurtocht begint met de wickpot. Dit is een glazen pot met deksel waar doorheen een lont van een afwasdoekje wordt gestoken. De pot wordt gevuld met een lokmiddel dat de werksters van de Aziatische hoornaar aantrekt, zij verzamelen suikerrijke voeding voor het nest. Door er alcohol aan toe te voegen is deze oplossing niet meer interessant voor de honingbij en andere bijen en hommels. De beste oplossing maak je van 1/2 fles goedkope witte wijn, een flesje goed bier en 300 gr suiker. Zodra de werksters de pot gevonden hebben maken we ze niet dood, maar gebruiken we ze om het nest op te sporen. Vliegen ze eenmaal op de wickpot dan blijven ze komen en gaan. Ze vliegen in rechte lijnen op het nest af. Door 4 hoornaars met kleurstiften te merken, kan je per werkster registreren wanneer ze naar het nest vliegt, in welke richting en wanneer ze weer terug op de wickpot komt. Meer dan 4 werksters heb je niet nodig want dan kan je het toch niet meer bijhouden. De vliegrichting, noteer ik in termen als N, NO of NNO (noord, noordoost, noordnoordoost) enz.
Van deze observaties maak ik een een tabel en probeer ik te analyseren i.c.m. een kaart waar het nest moet zijn. Een kompas kan hier goed bij helpen. Als vuistregel wordt ca 100m per minuut vliegtijd van en naar de wickpot aangehouden. Uiteraard is dit een heel grove inschatting.
De volgende stap is om een wickpot zo’n 100 meter verder in de richting van het nest nest te plaatsen. Veel verder moet je in één keer niet gaan, want dan raken ze de weg kwijt. Op de nieuwe locatie zet je de werksters van de vorige locatie. Na een keer of 4 komen ze direct terug op de nieuwe locatie en nemen ze wellicht een paar vriendinnen mee. Keer op keer herhaal je dit proces: Nieuwe werksters merken, tijden noteren, vliegrichting bepalen, ca. 100m verplaatsen etc., tot je in de buurt komt van het nest en dan wordt het zoeken. . Het is een geduldige speurtocht, maar een effectieve manier om het nest steeds dichter te benaderen. En dat is belangrijk, want als ik de nesten niet op tijd lokaliseer en laat ruimen, kunnen ze in het najaar uitgroeien tot een ware plaag. Dan hangen er soms wel tien hoornaars tegelijk voor de bijenkast, wachtend op een bij die terugkeert van haar vlucht. Het is roofdiergedrag in volle glorie, en mijn bijtjes hebben daar weinig verweer tegen. Vandaag heb ik geanalyseerd dat er een nest zit op het oosten, zo'n 600 m verwijderd van mijn bijenstal. Verder heb ik het vermoeden dat er ook nog nesten zitten op NNO en ZO. Morgen gaan we eerst proberen het nest op het oosten te vinden en dan ben ik optimistisch want je bent meestal wel een paar dagen tot weken bezig voor je het nest gelokaliseerd hebt.
Tijdens mijn zoektocht kreeg ik nog een appje van de buurman. Hij dacht het nest gevonden te hebben en stuurde een filmpje van grote wespen die in en uit een holle boom vlogen. Het waren duidelijk hoornaars, maar welke? Toen ik ging kijken, zag ik meteen wat ik al vermoedde: het was een nest van de Europese hoornaar. Deze soort is inheems, nuttig en hoort gewoon thuis in onze natuur. Ze zijn indrukwekkend groot, maar veel minder agressief dan vaak gedacht en ze jagen zelfs op andere plaaginsecten. Gelukkig heeft mijn buurman, ook voor zijn eigen bestwil, het nest met rust gelaten. Een misverstand is snel gemaakt, en daarom is goede determinatie cruciaal voordat je een nest meldt of laat verwijderen.
De Aziatische hoornaar heeft een zwarte borstkas en opvallend gele poten, terwijl de Europese hoornaar een roodbruine kop en borst heeft, met een zwart/geel geband achterlijf. Het verschil is goed te zien, maar je moet weten waar je op moet letten. Voor mij is deze speurtocht geen hobby het is een manier om mijn bijen te beschermen en bij te dragen aan een gezonde leefomgeving ook voor de wilde insecten. Heb jij een (nest van) Aziatische Hoornaars gespot in je omgeving? Meld het dan bij de lokale imkervereniging, zij helpen je ongetwijfeld om het nest te laten ruimen. Zo draag je bij aan de balans in onze tuinen en natuur. Begin er in ieder geval nooit zelf aan want het is levensgevaarlijk. Hoornaars zijn beslist geen agressieve wespen, totdat je hun nest lastig valt. Dan vallen ze je direct aan en de Aziatische hoornaar spuit daarbij ook gif gericht op je ogen. Absoluut niet plezant zoals we dat hier zeggen en soms zelfs levensbedreigend. In Franrijk zijn al de eerste dodelijke slachtoffers gevallen. Dus ga nooit zelf aan de gang met het verwijderen van een nest en let op bij het werken in de tuin, ook dan kan je een nest onbedoeld verstoren.
Reactie plaatsen
Reacties